Uygarlıkların Kimya Bilimine Katkıları Nelerdir?

Kimya biliminin gelişiminin medeniyetlerin gelişimi ile birlikte filizlendiği tahmin edilmektedir. Kimya biliminde dair yapıldığı bilinen en eski çalışmalar ise Mısır’da gerçekleştirilmiştir. Medeniyetler sürekli gelişmeye açık olan toplumlardır. Bu toplumlarda gerek kültürel faktörler gerek inanışlar gerekse bilimsel çalışmalar eşliğinde kimya biliminde dair birçok önemli gelişme kat edilmiştir.

Uygarlıkların kimya bilimine olan katkıları günümüz kimya biliminin oluşmasında temel niteliği taşımaktadır. Uygarlıklar tarafından gerçekleştirilen kimya bilimi çalışmaların kimi zaman dini kimi zaman da toplumsal farklı nedenleri mevcuttur. Kimya biliminin gelişiminde bilinen en eski zamanlarda bu yana rol oynayan uygarlıklar aşağıdaki gibidir;

• Mısır uygarlığı,
• Mezopotamya uygarlığı,
• Eski Yunan uygarlığı,
• Çin uygarlığı,
• Hint uygarlığı,
• İslam uygarlığı,
• Orta Asya uygarlıkları.

Kimya biliminin kurulmasından önce etkin olarak kullanılan simya mevcuttu. Simya günlük hayatta kullanılan bilgilere dayanan uygulamalardan oluşmaktaydı. Simya kapsamında bilinen bilgilerin bilimsel bir şekilde işlenmesi kimya bilimi kapsamındadır. Bilimsel anlamda kimya 18. Yüzyılda kurulmuştur.

Her bir uygarlık farklı bir toplum yapısı ve toplumsal kimliğe sahiptir. Uygarlıkların kimya bilimine yaptığı sayısız katkı bugün var olan kimya biliminin meydana gelmesini mümkün kılmıştır. Aşağıda uygarlıkların her birinin Kimya biliminin gelişimine olan katkılarını inceleyebilirsiniz.

Mısır Uygarlığı ve Kimya Bilimine Katkıları

Mısır uygarlığı kimya bilimine ait çalışmaların yapıldığı en eski uygarlık olarak bilinmektedir. Mısır’da yapılan çalışmaların dini, kültürel ve ekonomik nedenli olduğu da bilinmektedir. Meşhur Mısır piramitlerinin yapılışından mumyalama çalışmalarına kadar aşağıda yer alan birçok gelişme kimya biliminin gelişimine büyük katkılar sağlamıştır.

• Metaller üzerinde çalışmalar yapmışlardır. Metallerin eritilmesi ile alaşım elde edilmesi ilk kez Mısır’da gerçekleştirilen bir eylemdir.
• Kuyumculuk alanında değerli taşların taklidi ve işlenmesinde oldukça gelişmişlerdi.
• Dericilik üzerine çalışmalar yürütmüşlerdir.
• Kimyasal malzemeler kullanarak mumyalama uygulamaları yapmışlardır. Mumyalama işlemlerinde kullanılan kimyasal malzemelerin ortaya çıkarılması ve karışımların oluşturulması alanında birçok başarılı uygulamaları mevcuttur.
• Sabun yapmışlardır.
• Dokumacılık faaliyetleri ile ünlüdürler.
• Diş dolgusu yapımında kimyasal yöntemler kullanmışlardır.
• Tıbbi malzeme üretimi ile kimyasal karışım oluşturma yönünden gelişmişlerdir.
• Çeşitli boya malzemeleri yapmışlardır.
• Kozmetik alanında başarılıdırlar.
• Cam ve metal işlemeciliğinde yüksek ısı imkanı sunan fırınlar icat etmişlerdir.
• İnşaat alanında kil ve benzeri kimyasal maddeleri kullanmışlardır.
• Kükürdü farklı alanlarda kullanarak kimyayı hayatın içinde kullanmışlardır.

Mısırlılar tarafından gerçekleştirilen birçok çalışma deneme yanılma yolu ile bulunmuştur. Bu çalışmalar simyanın temelini oluşturan yapı taşları olarak da bilinmektedir.

Mezopotamya Uygarlığı ve Kimya Bilimine Katkıları

Mezopotamya uygarlığı kimya biliminin gelişmesinde katkıları olan başka bir uygarlıktır. Özellikle astronomi ve matematik alanında bilim dünyasına yaptığı katkılar ile bilinen uygarlık aynı zamanda tekerleğin icadına da ev sahipliği yapar.

Mezopotamya uygarlığında ilaç yapımı, kimyasal karışımlar elde etme üzerine ciddi çalışmalar olduğu bilinmektedir. Kimya öncesinde kullanılan simya bir bilim olarak kabul edilmese de simya üzerinden elde edilen sonuçların çoğu bilimsel bir zemine oturtulmuştur.

Mezopotamya uygarlığında geliştirilen ilaç uygulamaları, karışım elde etme ve bunu günlük hayatta kullanma becerileri kimya bilimi için büyük önem taşıyan uygulamalardır. Fiziksel yöntem olarak bilinen çözünme, öğütme gibi yöntemler kullanılarak deneme yanılma yolu ile günlük hayatta kullanılan birçok kimyasal karışım söz konusudur.

Bitkilerden ilaç elde edilmesi günümüzde kimya bilimi için önem taşıyan bir husustur. Mezopotamya uygarlığından kalan taş tabletlerde ilaç üretimine dair yöntem ve hazırlama süreçlerine net bir şekilde yer verilmektedir. Ayrıca metalleri işleme sokarak birçok süs eşyası üretmişlerdir.

Eski Yunan Uygarlığı ve Kimya Bilimine Katkıları

Eski Yunan uygarlığı kimya alanındaki gelişmelerin temelini oluşturan birçok uygulamaya ev sahipliği yapmaktadır. Sabun yapımı, kap yapımı, deri tabaklama, boya üretme benzeri faaliyetleri ile kimya bilimi için önem taşıyan birçok uygulama söz konusuydu. Eski Yunan uygarlığında yetiştirilen alim ve bilginlerin birçok kaynakta yer aldığı da bilinmektedir.

Eski Yunan uygarlığı sadece kendi gelişimine ev sahipliği yapmamıştır. Aynı zamanda farklı uygarlıkların gelişimlerini de kendilerine örnek alarak onları daha da geliştirmişlerdir. Uygarlık içerisinde sabun üretilmesi, arpadan bira üretilmesi, kimyasal karışımlar elde edilmesi kimya biliminin gelişimine katkı sağlayan eski kaynaklar arasında yer almasına olanak tanımaktadır.

Yunan asıllı bilgin Demokritos atom fikrini ilk ortaya atan alim olarak bilinmektedir.

Çin Uygarlığı ve Kimya Bilimine Katkıları

Çin uygarlığı kimya bilimine yaptığı katkılar ile bilinen başka bir uygarlıktır. Çin uygarlığında bütün var olan maddelerin beş maddeden oluştuğuna inanılmaktaydı. Bu maddeler ise toprak, metal, su, ateş ve odundur.
Çin uygarlığında günlük hayatta kullanılan kağıt, porselen, kimyasal karışımlar gibi birçok madde kimyanın gelişimine destek olmuştur. Çin uygarlığında yaşayan bilim insanlarının alkol ve su karışımını soğuttuğu bununla birlikte suyu buz formunda dondurduğu ve sonuç olarak eskisinden daha derişik olan alkolü elde ettiği bilinmektedir.

Çin uygarlığında pirinç alaşımı yapılması, cevherlerden metal edilmesi işlemi gibi birçok işlem kimya biliminin gelişiminde katkı sağlamıştır.

Hint Uygarlığı ve Kimya Bilimine Katkıları

Hint uygarlığı kimya bilimine katkıları ile eski çağlardan bu yana önemli olan uygarlıklardan biridir. Pamuk ve metal kullanımı ile bilinen aynı zamanda ilaç hazırlanması yönünden kimya bilimine farklı yönlerden katkı sağlayan bir uygarlıktır. Hintlilerin aşağıda yer alan uygulamaları ile kimya bilimine katkı sağladıkları bilinmektedir.

• Boya maddeleri hazırlamışlardır.
• Kil ile çanak çömlek yapmışlardır.
• Yüksek sıcaklıklı fırınlar kullanmışlardır.
• Demir ve metali eriterek sütunlar elde etmişlerdir.
• Atomların nelerden oluştuğunu keşfetmişlerdir. Bununla birlikte atomun parçalanamayacağını da ilk kez Hintli simyacılar söylemişlerdir.
• İlaç yapımında gelişmişlerdir. Laboratuvarlarda ilaç denemeleri yapmışlardır.

İslam Medeniyeti ve Müslüman Bilginlerin Kimya Bilimine Katkıları

İslam medeniyeti ve Müslüman bilginler dini anlayışlarının bir sonucu olarak bilim ve bilgiye oldukça fazla değer vermişlerdir. İslam medeniyetinde yapılan çalışmalarda kimya bilimi için büyük önem taşıyan birçok asit türü keşfedilmiştir. Hidroklorik asit, sülfürik asit benzeri birçok asit kimya bilimine Müslüman bilginler tarafından kazandırılmıştır.

İslam medeniyeti tarafından kimya bilimi tarafından kullanılan birçok metot da aktif olarak kullanılmıştır. Çözme, süzme, eritme, kaynatma, kavurma benzeri işlemler geliştirilen araçlar ile gerçekleştirilmiş ve kimya bilimi için muazzam bir kaynak olmuştur.

İslam uygarlıklarında faaliyet gösteren Müslüman bilim insanlarının bilim dünyasına olan katkıları sadece kimya ile sınırlı değildir. Cabir bin Hayyam gibi birçok Müslüman bilim insanı bilimin gelişmesine katkı sağlamış, bilim alanlarında isimlerini tarihe altın harfler ile yazdırmışlardır.

Kimya ve İslam medeniyeti bir araya geldiğinde ilk akla gelen yeni maddelerin keşfi ve keşfedilen maddelerin sınıflandırılması alanında İslam alimlerinin başarılarıdır.

Orta Asya Uygarlıkları ve Kimya Bilimine Katkıları

Orta Asya uygarlıkları madencilik, tarım ve el işçiliği alanlarında gelişmiş uygarlıklardır. Birçok farklı alaşım ortaya çıkarmaları, kimya alanında ilaç ve tıbbi ürün üretiminde etkin rol oynamaları ile önem taşımaktadırlar.

Orta Asya uygarlıklarının maden bolluğu nedeni ile maden işleme alanında da gelişmiş oldukları bilinmektedir. Bitkilerden ilaç benzeri üretimler yapmaları, karışım üretmeleri kimya bilimi için Orta Asya uygarlıklarını ciddi anlamda önem taşıyan kaynaklar haline getirmektedir.